Overprikkeling is misschien wel één van de meest voorkomende klachten van iemand met hersenletsel, maar ook mensen zonder hersenletsel kunnen hier natuurlijk last van hebben. Om beter om te kunnen gaan met klachten, is het belangrijk om te begrijpen waar deze klachten vandaan komen.
Prikkels zijn stukjes informatie die binnenkomen. Externe prikkels komen binnen via de zintuigen: horen, zien, ruiken, voelen en proeven. Interne prikkels zijn emoties, gevoelens en gedachten. Over het algemeen verwerkt jouw brein deze prikkels, maar als dit niet lukt stapelen deze stukjes informatie zich op en raak je overprikkeld. Dit kan verschillende klachten veroorzaken zoals: hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid en misselijkheid. Overprikkeling kan ontstaan in bijvoorbeeld drukke situaties, maar bij mensen met hersenletsel ontstaat dit helaas al heel snel; tijdens bijvoorbeeld het doen van de afwas.
“Prikkel toch een eind op joh!”
Omdat deze prikkels vervelende klachten opleveren zijn veel mensen (logischerwijs) geneigd om die prikkels uit de weg te gaan en te dempen door bijvoorbeeld het gebruik van een noise cancelling koptelefoon, oordopjes, filterbril, zonnebril en pet. Helaas weten veel mensen niet dat dit juist de klachten in stand houdt! Door het te vaak en te lang dempen van deze prikkels worden de zintuigen steeds gevoeliger, leveren prikkels steeds meer klachten op en kom je terecht in een vicieuze cirkel die eindeloos in stand gehouden kan worden.
Rustig afbouwen van het gebruik van deze hulpmiddelen en het langzaam weer wennen aan meer prikkels zorgt ervoor dat zintuigen steeds minder gevoelig worden en dat die klachten uiteindelijk zullen verdwijnen. Heb je hier hulp bij nodig? Een ergotherapeut kan jou hierin ondersteunen!
Als je eenmaal begrijpt welke signalen jouw lichaam afgeeft en wanneer je overprikkeld raakt, kun je hier beter op in spelen. Hieronder een paar trucjes die jou misschien wat verder kunnen helpen.
5 tips om beter om te gaan met overprikkeling
- Voorkom overprikkeling door je activiteit af en toe te onderbreken door bijvoorbeeld 5 tot 10 minuten te rusten. Zo geef je je brein meer tijd de binnengekomen prikkels te verwerken.
- Toch overprikkeld? Probeer even uit de situatie te stappen. Een stukje wandelen, naar de wc, ademhalingsoefeningen, mediteren, naar brainwaves luisteren of simpelweg even met je ogen dicht zitten of voor je uit staren creëert vaak weer wat ruimte en rust in het brein.
- Kalmeer jezelf, raak niet in paniek en stel jezelf gerust. Zo voorkom je meer interne prikkels die stress aanwakkeren en klachten opleveren.
- Je kunt je zenuwstelsel “snel” tot rust brengen door onder een verzwaringsdeken te liggen.
- Kleine slokjes water nemen, op een snoepje zuigen of over je benen wrijven werkt vaak dempend.